Boğmaca

Boğmaca; Bordetella pertussis bakterisinin yol açtığı ve birkaç hafta süren öksürük
nöbetlerinin görüldüğü, kendine has boğulur tarzda öksürükle karakterize çok bulaşıcı bir
enfeksiyondur.

Kuluçka dönemi 6-20 gün (ortalama 10 gün)’ dür. Erken belirtiler soğuk algınlığına
benzer. Öncelikle soğuk algınlığı benzeri burun akıntısı, hafif ateş, ara sıra öksürük gibi
belirtiler görülür. İlerleyen dönemde ani başlayan tipik derin öksürük nöbetleri;
boğulurcasına ardı ardına öksürük, morarma, kusma ve derin sesli bir iç çekme; olur. Her
nöbette 10-30 kez öksürme gerçekleşir. Nöbetten sonra bulantı, kusma sıktır ve bitkinlik
gözlenir. Boğmaca bebekler için oldukça ciddi bir durumdur. Bebeklerde solunum durmasına
sebep olur. Boğmacaya yakalanmış bir yaşından küçük bebeklerin yarısından fazlası
hastanede tedavi görür ve %1’ i maalesef ölümle sonuçlanır.

Boğmacanın en sık komplikasyonu ve boğmacaya bağlı ölümlerin en sık nedeni
zatürre gelişimidir. Hastalığın komplikasyonlarından en çok 6 aylıktan küçük bebekler
etkilenir. Bebeklerde ayrıca beynin etkilendiği nöbet ve ensefalopati gibi nörolojik
komplikasyonlar da görülebilir. Ergenler ve erişkinlerdeki komplikasyonlar arasında uyku
bozuklukları, idrar kaçırma, zatürre ve kaburga kırıkları yer alır.

Boğmaca, enfekte olmuş kişilerden damlacık yolu ile (öksürük) bulaşır. Bulaşıcılığın en
fazla olduğu dönem ilk 3 haftadır (öksürüğün başlamasından sonraki 2. haftanın sonuna dek).
Boğmaca ile bir kere enfekte olunması kalıcı bağışıklık geliştirmez.

Boğmacadan korunmanın en etkili yolu aşılanmadır. Türkiye’ de 1937’ den beri aşı
takviminde bulunan boğmaca aşısı, takvime göre 2. ay, 4. ay, 6. ay, 18. ayda beşli karma aşı
(DTaP-İPA-Hib) şeklinde ve ilköğretim 1. sınıfta dörtlü karma aşı (DTaP-İPA) şeklinde olmak
üzere toplam 5 kez uygulanır. Aşılaması tam yapılmamış 7-10 yaşındaki çocuklar ile 19 yaş ve
üzeri erişkinlere de tek doz Tdap ( Tetanoz- difteri- boğmaca) ile aşılama yapılmaktadır.

https://asi.saglik.gov.tr/liste/20-bo%C4%9Fmaca-hastal%C4%B1%C4%9F%C4%B1-nedir-belirtileri-nelerdir.html

https://www.seyahatsagligi.gov.tr/site/HastalikDetay/Bogmaca

Otar G., Kılıç A.;Çocuk Dergisi 14(3):100-107, 2014;
doi:10.5222/j.child.2014.100;https://www.journalagent.com/cocuk/pdfs/CD_14_3_100_107.pdf

https://www.klimik.org.tr/wp-content/uploads/2018/05/Bo%C4%9Fmaca-Ali-Acar.pdf

SOMER A.;İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı.
ANKEM Derg, 25, 2, 2011