Hepatit B Enfeksiyonu
Enfeksiyona Hepatit B virüsü neden olur. Karaciğeri etkiler. Kronik hastalığa ilerleyebilir ve kansere yol açabilir bu nedenle çok ciddi bir hastalıktır. Dünyada 350 milyon kişi bu virüsü taşımaktadır, Ülkemizde virüsü taşıyan kişi sayısı yaklaşık %4,5 yani 3,3 milyon kişidir. Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki taşıyıcılık oranı %6,7’dir.
Bulaşma yolları;
Hepatit B virüsü paranteral dediğimiz kan yoluyla ve cinsel ilişki yoluyla geçer. Diğer bir bulaşma yolu da doğumda anneden çocuğa geçiştir.
Bulaşma açısından risk altında olan kişiler şu şekilde sıralanabilir:
- Sık kan nakli yapılan hastalar,
- Hemodiyaliz hastaları,
- Dövme yaptıranlar,
- Akupunktur tedavisi alanlar,
- Kulak deldirme (aynı iğnenin tekrar kullanılması),
- Diş çekimi işlemleri esnasında enfekte iğne kullanılanlar,
- Sünnet sırasında, Ortak eşya kullanımı (Jilet gibi),
- Sağlık personeli,
- Uyuşturucu bağımlıları,
- Hayat kadınları,
- Çok eşli heteroseksüeller,
- Mental özürlüler,
- Bakımevlerinde yaşayanlar,
- HBV taşıyıcısı ailede yaşayanlar,
- Tutuklular.
Hastalık Belirtileri;
Virüs vücuda girdikten 2-6 ay sonra enfeksiyon görülür. Çocuklarda genelde belirti vermeden geçer ama kronikleşme ihtimali yüksektir. Erişkinlerde sarılık olarak belirti verir. Sarılık ortaya çıkmadan 3-10 gün önce bulantı, kusma, grip benzeri şikayetler, yorgunluk, halsizlik ve karnın sağ üst kısmında künt bir ağrı görülür. Hastaların bazılarında vücutta döküntüler, ateş, ağrı olabilir. Sarılık ortaya çıkınca bu belirtiler kaybolur. Deri ve skleralar (göz akları) sararır, idrar koyulaşır ve dışkı rengi açılır. Sarılık 1-3 hafta kadar sürer. Bazı hastalarda kolestatik olarak geçer, sarılık ve ciltte kaşıntı aylarca sürebilir. Karaciğer enzimleri (AST, ALT) yükselir, bilirubin düzeyleri yükselir. Tam klinik iyileşme 1-8 hafta,laboratuar bulgularının düzelmesi 3-16 hafta sürebilir.
Tanı:
Hastalığa yakalananlarda tanı kan testi ile konulur. Kanda Hepatit B’ye özgü antijenlerin (HBsAg, HBeAg, Anti HBcAg) varlığı ve karaciğer enzimlerinin yüksekliği tanı konulmasında gereklidir.
Komplikasyonlar;
Karaciğer yetmezliği en ciddi komplikasyonudur ve öldürücüdür. Diğer komplikasyonu siroza yol açabilecek kronik hepatittir.
Tedavi;
Akut HBV enfeksiyonunda özgün bir tedavi bulunmayıp semptomlara yönelik destek tedavisi yapılır, İstirahat önerilir.
Aşılama
Hepatit B hastalığının etkin ve güvenilir bir aşısı mevcuttur. Ülkemizde 1998 yılında ulusal aşı takvimine dahil edilmiştir. Aşı doğumdan sonra yeni doğana ilk 72 saat içerisinde 1.doz aşı, ikinci ayda 2. doz, altıncı ayda da 3. Doz şeklinde uygulanmaktadır. Ayrıca risk altındaki erişkinlerin 0,1 ve 6. Ayda aşılanmaları yapılabilir.
Aşılama öncesi ve sonrası hemodiyaliz hastaları ve bağışıklık sistemi hastalıkları olanlar dışında aşının tutup tutmadığını kontrol etmek amaçlı test yaptırılması önerilmemektedir.
Risk grubu aşılamaları:
Sağlık kurumlarına başvuruları durumunda aşağıda belirtilen risk gruplarına aşı uygulaması yapılır.
- Hasta ve hasta çıkartıları ile teması bulunan tüm sağlık personeli,
- Sağlık çalışanlarının yetiştirildiği tıp fakülteleri, diş hekimliği fakülteleri, sağlık meslek yüksekokulları vs. öğrencileri,
- Hemodiyaliz hastaları,
- Sık kan ve kan ürünü kullanmak zorunda kalanlar,
- Damar yoluyla uyuşturucu kullananlar,
- Hepatit B taşıyıcısı ile aile içi temaslılardan aşısız olanlar,
- Çok sayıda cinsel eşi olanlar ve para karşılığı cinsel ilişkide bulunanlar,
- Homoseksüeller,
- Hepatit B dışında kronik karaciğer hastalığı olanlar,
- Cezaevleri ve ıslahevlerinde olanlar,
- Endemik bölgelere seyahat edenler,
- Berberler-kuaförler, manikür-pedikürcüler
- Zihinsel özürlü bakımevlerinde bulunanlar,
- Yetiştirme yurtlarında bulunan kişiler, • İtfaiye personeli,
- Askerler (yüksek risk altındakiler),
- Polis memurları (yüksek risk altındakiler),
- Kazalarda ve afetlerde ilk yardım uygulayan kişiler,
- Bu risk gruplarının dışında, hekimin yüksek risk nedeniyle aşı yapılmasını uygun bulduğu kişilere sağlık kuruluşlarında aşı uygulaması yapılmalıdır.
Hepatit B enfeksiyonu yaygın taşıyıcılık oranına sahiptir. Enfeksiyon geçirildikten sonra kronikleşme oranı yüksektir. Siroz ve karaciğer yetmezliğine yol açar. Bebeğinizin ve risk altındaysanız kendinizin aşılarını mutlaka yaptırın ve bu derece ciddi bir hastalığa yakalanma riskini almayın.
REFERANSLAR: klimik.org