Suçiçeği Hastalığı ve Aşılama

KLİNİK:

Suçiçeği genellikle 15 yaş altı çocuklarda görülen, Varicella  Zoster  virisünün(VZV) sebep olduğu vücutta kaşıntılı,içinde su toplamış ezikler (veziküller),kırmızı döküntüler,yorgunluk ve ateş ile kendini gösteren son derece bulaşıcı bir hastalıktır.Suçiçeği döküntüleri  ilk olarak yüzde ve gövdede çıkar ve tüm vücuda yayılır.Saçlı deri,yüz, kol ve bacaklarda daha az olan döküntüler,gövdede fazla miktarda çıkar.

Virüsün kuluçka süresi 10-20 gün arasıdır.Önce hafif pembe döküntüler oluşur sonra içi su dolu kabarcıkları oluşmaya başlar,beraberinde de ateş gözlemlenir. Bu kabarcıklar içindeki su 12-24 saat içinde kabuk bağlayarak dökülür ve yerine yenileri gelmeye başlar.Vücutta aynı anda pembe döküntüler,su dolu kabarcıklar ve kabuklanmalar görülebilir.Aşırı kaşıntı yapar ve kaşımakla döküntülerde bakteri ile enfeksiyon da oluşabilir.

BULAŞTIRICILIK:

Suçiçeği, döküntülerin oluşmasından 1 hafta öncesinden ve döküntü gözlemlenmesinin ardından 1 hafta boyunca bulaşıcıdır..Ortalama 10-12 gün kabarcıkların kendini yenilemesi dönemlerinde her zaman bulaşıcılık vardır. Hava ya da temas yoluyla kolayca bulaşabilir.Suçiçeğine hiç yakalanmamış olan ve aşılanmamış kişilerde bulaşması oldukça kolaydır.Bu dönemde bulaştırıcılığı yüksek olduğundan toplu ortamlardan uzaklaşma,ev istirahati önerilmektedir.

HASTALIĞIN YOL  AÇABİLEĞİ OLUMSUZLUKLAR:

Suçiçeği yetişkinlerde ve bağışıklığı baskılanmış kişilerde daha şiddetli geçirilebilir..Hamilelik döneminde bu hastalığın ortaya çıkması bebekte dölütsel (fetusla ilgili) şekil bozukluklarına,cilt yaralanmalarına ve diğer sorunlara neden olabilir.Kaşıntı döneminde el hijyenine dikkat etmek gerekir.Çünkü kaşıntılı lezyonlar bakteriyel enfeksiyona sebep olabilir .Bu lezyonlar daha sonra kalıcı,yüzeyden çıkur izler bırakabilir.Çok nadir de olsa bağışıklık sistemi hastalığı olan kişilerde ciddi sıvı kaybı,zatüre,beyin iltihaplanması veya kanda bakteri görülmesi gibi istenmeyen olumsuzlar görülebilmektedir.

Zona Zoster hastalığı suçiçeği virüsünün hastalık sırasında sinir köklerine ilerleyerek burada yerleşmesi,uzun süre kalarak vücudun bağışıklığının düştüğü bir anda bulunduğu sinir boyunca ilerleyerek suçiçeği benzeri deri bulguları,ağrı ve yanma gibi şikayetlere yol açtığı hastalıktır.Detaylı bilgi için Zona Zoster hastalığına bakınız.

TEDAVİSİ:

Suçiçeği genellikle tedavi edilmeden bir veya 2 hafta içinde iyileşir.Ancak bulgulara yönelik tedavi verilebilir.Ateşili  ve ağrılı dönemde yaşa uygun ateş düşürücü,ağrı kesici  ilaçlar kullanılır ancak suçiçeği geçiren çocuklarda ateş döneminde kesinlikle asetilsalisilik asit (aspirin)  verilmemelidir(Reye Sendromu olarak adlandırılan hastalığa neden olabilmektedir).Kaşıntılı dönemde antihistaminik ilaçlar kullanılabilir.Ciddi suçiçeği vakalarında hastanın yaşı,sağlık durumu,hastalığın ciddiyeti ve tedavi zamanlamasına bağlı olarak antiviral ilaç kullanılabilir.

HASTALIĞIN ÖNLENMESİ VE AŞILAMA:

Suçiçeği Hastalığı aşı ile önlenebilir hastalıklar arasındadır.Aşı cilt altına tek doz olarak uygulanır.Ülkemizde uygulanan ulusal aşı programı bünyesinde aşı  12 aylık bebeklere ücretsiz olarak yapılmaktadır. Aşı ile koruyuculuk %70-90 arasındadır.Bunedenle ilk dozdan en az 3 ay sonrasında uygulanacak 2.doz aşı ile %99 lara varan koruyuculuk sağlanabilmektedir.Ancak ülkemizde uygulanan rutin aşı takviminde toplumsal bağışıklık da göz önüne alındığından dolayı aşılama tek doz olarak önerilmektedir.

Aşının koruyuculuğu ömür boyu sürmektedir. Hastalığı geçirmiş kişilerin aşı olmasına gerek yoktur çünkü doğal hastalık geçirme ömür boyu koruyuculuk sağlamaktadır.

REFERANSLAR: Sağlık Bakanlığı (2009) ”Genişletilmiş Bağışıklama Programı Genelgesi”.Güncellenme tarihi 17.10.2011

Etiler,N. 2018.Birinci Basamak Sağlık Çalışanları İçin Aşı Rehberi.Ankara:Türk Tabipler Birliği Yayınları